Rechtsvorm kiezen voor je eigen bedrijf: eenmanszaak of bv?

Eén van de eerste beslissingen die je moet nemen als ondernemer is de volgende: welke rechtsvorm kies je voor je bedrijf? Wordt het eenmanszaak, kies je voor een bv (besloten vennootschap) of is een VOF voor jou de beste keuze? De meeste ondernemers twijfelen tussen een eenmanszaak en een bv. Beide vormen hebben hun voor- en nadelen en de beste keuze is afhankelijk van jouw onderneming en persoonlijke situatie.

Wat is een rechtsvorm?

De rechtsvorm is de juridische vorm van je bedrijf. De grootste verschillen tussen de verschillende rechtsvormen zitten in de aansprakelijkheid en de belastingen. Als je een keuze maakt tussen een eenmanszaak en een bv, dan weeg je vooral de financiële en juridische gevolgen af. Het is belangrijk om voordelig uit te komen bij de heffing van belastingen én je wilt de risico’s rond je bedrijf zoveel mogelijk beperken.

Een eenmanszaak of bv oprichten?

Soms is de keuze voor een bepaalde rechtsvorm vanzelfsprekend. Stel, je begint net als zzp’er en je verwacht dat je inkomsten en uitgaven beperkt blijven. Je loopt weinig risico en bent vooralsnog niet van plan om uit te breiden. Dan is een eenmanszaak een logische keuze. Dat verandert als je samen met een partner gaat ondernemen, investeerders wilt aantrekken of tonnen omzet verwacht. Dan is een bv logisch. De keuze wordt lastiger als je onderneming daar tussenin hangt.

Eenmanszaak of bv: financiële overwegingen

• Pas bij een winst van meer dan € 150.000,- is de bv fiscaal aantrekkelijker dan een eenmanszaak. Als eigenaar van een eenmanszaak betaal je inkomstenbelasting over je winst. Een bv betaalt vennootschapsbelasting over de winst. Deze belasting bedraagt 20% over de eerste € 200.000,- en boven dit bedrag 25%. De directeur-grootaandeelhouder van een bv betaalt bovendien inkomstenbelasting over zijn fiscaal minimaal loon en over uitgekeerd dividend.
• Een bv heeft gemiddeld een lagere belastingdruk bij hogere winsten dan een eenmanszaak. De kosten zijn wel hoger, onder andere vanwege accountantskosten.
• Een eigenaar van een eenmanszaak heeft (onder voorwaarden) recht op ondernemersaftrek. Startende ondernemers mogen de eerste drie jaar ook startersaftrek toepassen. Ondernemers met een eenmanszaak kunnen gebruik maken van de mkb-winstvrijstelling via de inkomstenbelasting. Dit maakt een eenmanszaak voor starters aantrekkelijk.

Eenmanszaak of bv: juridische overwegingen

Bij een eenmanszaak ben je zakelijk én persoonlijk aansprakelijk. Het privé- en ondernemersvermogen zijn bij een eenmanszaak één. Een bv heeft een afgescheiden vermogen, waardoor je persoonlijk meestal niet aansprakelijk bent voor de schulden van de bv. De bv is als rechtspersoon zélf aansprakelijk. Bij een eenmanszaak loop je privé dus meer risico, maar dat betekent niet dat je daarom voor een bv moet gaat. Je kunt je ondernemersrisico’s ook verkleinen door verzekeringen af te sluiten en goede algemene voorwaarden op te stellen.

Wat zijn de voordelen van een eenmanszaak?

• Het oprichten van een eenmanszaak is heel eenvoudig. Je hebt geen notaris nodig. Het enige wat je hoeft te doen is je inschrijven bij het Handelsregister van de Kamer van Koophandel. Je krijgt vervolgens een BTW-nummer van de Belastingdienst en je kunt aan de slag. Voor het oprichten van een bv heb je een notaris nodig en dat kan in de papieren lopen.
• Een eenmanszaak is (tot een bepaalde winst) fiscaal aantrekkelijk voor starters. Je bedrijfswinst valt namelijk onder de inkomstenbelasting. Je kunt als startende ondernemer verschillende aftrekposten opvoeren.
• Een eenmanszaak is overzichtelijk en biedt veel vrijheid. Je hebt geen zakelijke partner waar je rekening mee hoeft te houden en je hoeft niets vast te leggen wat betreft verantwoordelijkheden en verplichtingen.

Wat zijn de voordelen van een BV?

• Je stelt je privévermogen veilig. Als bestuurder van je BV ben je niet persoonlijk aansprakelijk voor schulden: dat is je BV. Heb je een eenmanszaak, dan kunnen schuldeisers zich wel verhalen op je privévermogen.
• Je betaalt minder belasting dan bij een eenmanszaak. Je moet dan wel een hoge winst draaien: vanaf een winst van gemiddeld € 150.000,- per jaar kan het fiscaal gunstiger zijn om een BV te starten.
• Je bedrijf is als BV aantrekkelijker voor investeerders. Zij krijgen namelijk aandelen in de BV en delen zo mee in de winst. Ze zijn niet aansprakelijk voor schulden van de BV.
• Je bouwt vermogen op: binnen je bv kun je sparen voor bijvoorbeeld je pensioen.
• BV’s hebben een betrouwbare reputatie, omdat er een notariële akte voor vereist is.

Hoe maak je een keuze tussen rechtsvormen?

Zet alle bovenstaande zaken goed op een rij en ga na welke rechtsvorm het beste bij jouw bedrijf en persoonlijke situatie past. Neem daarbij vooral twee vraagstukken mee: loopt je bedrijf veel risico? Ga dan voor een bv. Heb je minder winst dan € 150.000,- per jaar? Dan is een eenmanszaak fiscaal vaak een betere keus.

Omzetten van eenmanszaak naar bv

Het kan natuurlijk gebeuren dat je situatie verandert en dat een andere rechtsvorm voor je bedrijf de betere keuze is. Dat is geen probleem. Heb je gekozen voor een eenmanszaak, maar groeit je bedrijf zo hard dat een bv verstandiger is? Dan kun je je eenmanszaak altijd omzetten naar een bv. Andersom kan het ook. Het is dus niet erg als je je rechtsvorm achteraf bij moet stellen.