Wat is een merklicentie en wat zijn de voordelen?

Wil je je producten en diensten in het buitenland aanbieden? Of wil je je merk bij een bredere doelgroep onder de aandacht brengen? Dan kan het een goed idee zijn om een merklicentie af te geven. Zo geef je een ander bedrijf toestemming om je merk te gebruiken, uiteraard onder bepaalde voorwaarden. Door een merklicentie af te geven, kun je je bedrijf verder laten groeien. Lees ook gerust meer over het merknaam bedenken proces en de valkuilen die bij een bedrijfsnaam bedenken naar boven kunnen komen.

Wat is een merklicentie?

Een merklicentie houdt kortgezegd in dat de merkhouder een ander bedrijf toestemming geeft om zijn merk te gebruiken. De licentienemer mag jouw beschermde product, dienst of techniek leveren of produceren (tegen een vergoeding of winstdeling), terwijl jij als licentiehouder eigenaar blijft. In de praktijk komt dit vaak voor. Er worden licenties gegeven aan externe bedrijven, maar ook aan bedrijfsonderdelen of dochterbedrijven. Ook franchiseondernemingen gebruiken merklicenties. Dat heeft het voordeel dat een bedrijf snel in de markt gezet kan worden: het merk en de formule zijn bekend en het bedrijf kan zijn werkzaamheden onder de bestaande merklicentie uitvoeren. Licenties worden ook veel gebruikt om de goodwill die hoort bij een sterk merk, een bekende sporter, filmster of stripfiguur te exploiteren.

Bekend voorbeeld merklicentie: Disney en Mattel

Een actueel voorbeeld van merklicentie is de samenwerking tussen Disney en speelgoedfabrikant Mattel. Mattel kreeg wereldwijde licentierechten voor de franchises Disney Princess en Disney Frozen. Mattel mag op basis daarvan de speelgoedlijnen voor Disney Consumer Products, Games en Publishing ontwikkelen, waaronder modepoppen en figuren. De collectie wordt in 2023 gelanceerd bij retailers over de hele wereld. Op die manier maakt Mattel gebruik van het ijzersterke merk Disney, terwijl Disney kan rekenen op de expertise en commerciële reikwijdte van de speelgoedfabrikant. Beide bedrijven worden hier duidelijk beter van.

Wat zijn de voordelen van een merklicentie?

Licenties worden steeds populairder. Niet voor niets, want het afgeven van een merklicentie kan grote commerciële voordelen hebben. Zie het voorbeeld hierboven. Als je als merkhouder wilt groeien, bijvoorbeeld in het buitenland, dan heb je daar de hulp van andere bedrijven bij nodig. Je omzet kan groeien, zonder dat je zelf een nieuwe markt hoeft te leren kennen. Een andere partij is met jouw merk actief op die markt, op eigen kosten en risico. Voor de licentienemer heeft het uiteraard ook voordelen: zijn bedrijf kan ook groeien, dankzij het sterke merk of product waar hij de markt mee opgaat.

Nadelen van een merklicentie

Het afgeven van een merklicentie kan veel commercieel voordeel opleveren, maar er zijn ook nadelen aan verbonden. Als merkhouder loop je het risico dat de kwaliteit van je producten niet aan je eisen voldoet, omdat je de controle niet meer in eigen hand hebt. Je merk kan ook minder exclusief worden, omdat je product mogelijk voor meerdere productsoorten wordt ingezet. Denk daar goed over na en maak duidelijke afspraken over kwaliteit en controle. Het zou zonde zijn als je zorgvuldig opgebouwde sterke merk in diskrediet wordt gebracht.

Kenmerken van een merklicentie

Een merklicentie heeft altijd vier vaste kenmerken. Zo gaat het om een commerciële samenwerking, de partijen blijven juridisch en economisch zelfstandig en de licentienemer krijgt toestemming voor het gebruik van een merk. Hij betaalt hiervoor ook een vergoeding.

Vormen van merklicenties

Je kunt voor verschillende bedrijfsactiviteiten een merklicentie afgeven:

• Licenties om een product na te maken volgens vaste afspraken.
• Licenties om een technologische uitvinding te produceren of te gebruiken.
• Licenties om een merk, product of dienst te gebruiken.
• Licenties om een product van en namens de merkhouder in de markt te zetten.

Wat staat er in een licentieovereenkomst?

Om onduidelijkheid en gedoe achteraf te voorkomen, is het belangrijk dat de afspraken tussen licentienemer en licentiegever op paper worden gezet. Het is goed om hier een jurist bij te betrekken, zodat zaken op de juiste manier zijn geregeld. Een licentieovereenkomst bevat in elk geval de volgende onderdelen:

• De partijen die betrokken zijn bij de licentie.
• Het type licentie.
• De producten of diensten waarvoor de licentie geldt.
• Het gebied waarvoor de licentie wordt verleend.
• De rechten en plichten van de betrokken partijen.
• De looptijd van de licentie.
• De hoogte van de vergoeding (royalty’s) voor het verlenen van de merklicentie.
• De exclusiviteit van de licentie.
• De kwaliteit van de producten.
• Controle op de naleving van de licentie.

Moet je een merklicentie inschrijven in het Merkenregister?

Het is niet verplicht om je merklicentie in te schrijven in het Merkenregister van het BOIP (Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom), maar het is wel heel verstandig. Als licentienemer kun je zonder ingeschreven merk geen schadevergoeding eisen tegen derden, dat kan alleen de merkhouder. Het afgeven van een merklicentie is al met al een complex geheel. Het is dan ook belangrijk om een goede jurist in de arm te nemen, die zorgt dat de licentie voor alle betrokken partijen goed is geregeld en dat de belangrijkste risico’s zijn afgedekt.

Lees ook onze uitgebreide artikelen binnen de kennisbank over ´wat is merkbescherming´ en ´wat is merkinbreuk´